Cechy branży:
- Dynamicznie rozwijająca się branża od ostatniego kryzysu finansowego
- Samorządy coraz ważniejszym klientem dla sektora bankowego
- Liczy się znajomość przepisów i dyrektyw unijnych
Jednostki samorządu terytorialnego (JST), do których zaliczamy wszystkie lokalne lub regionalne wspólnoty samorządowe, czyli gminy, miasta, powiaty oraz województwa, stały się w ciągu ostatnich kilku lat bardzo ważnym segmentem w portfolio klientów banków. Dzięki wzrostowi znaczenia tych podmiotów polska bankowość z roku na rok wzbogaca ofertę finansową skierowaną właśnie do samorządów.
– Samorządy od wielu lat są ważnym partnerem biznesowym dla instytucji finansowych. Znaczenie tej współpracy dla banków istotnie wzrosło zwłaszcza w czasach ostatniego kryzysu, kiedy z jednej strony skłonność pożyczania podmiotom komercyjnym, a z drugiej skłonność zaciągania długu przez te podmioty zdecydowanie malały. Banki zatem poszukiwały nowych rynków – wyjaśnia Ewa Tyrka, Dyrektor Rynku – Sektor Publiczny w Banku Gospodarstwa Krajowego.
Ten trend obrazują liczby. W pierwszej fazie kryzysu, kiedy banki przestały udzielać kredytów podmiotom komercyjnym, wartość pożyczek udzielonych samorządom sukcesywnie rosła – według danych NBP pod koniec 2010 roku wyniosła 33,3 mld zł, czyli dwa razy więcej niż w 2008 roku.
– Samorządy stały się bardzo wartościowym partnerem, odbieranym przez banki jako grupa klientów, których finansowanie obciążone jest mniejszym ryzykiem niż pożyczanie podmiotom stricte komercyjnym – dodaje Ewa Tyrka.
To również bardzo specyficzny segment. Współpraca banku z samorządem realizowana jest na dwóch płaszczyznach. Z jednej strony samorządy ogłaszają przetarg na obsługę budżetu, udzielenie "standardowego" kredytu na finansowanie deficytu itp., z drugiej – oczekują od doradców bankowych innych, nowatorskich rozwiązań, które pomogą im w sfinansowaniu planowanych zadań inwestycyjnych. Ten obszar właśnie można nazwać bankowością samorządową.
– Bankowość samorządowa to właściwie część bankowości korporacyjnej, ponieważ w większości banków klientów samorządowych zalicza się właśnie do tego segmentu. Im większy samorząd, tym bardziej wyrafinowanych i skrojonych na miarę produktów oczekuje od banku – twierdzi Ewa Tyrka.
Warto podkreślić, że odbiorców tego typu usług powinniśmy traktować w szerszej perspektywie. To nie tylko gminy czy powiaty, ale również powiązane przedsiębiorstwa komunalne, czyli spółki prawa handlowego, które realizują zadania samorządów np. w obszarze transportu, gospodarki wodno-kanalizacyjnej czy gospodarki odpadami.
Ze względu na złożoność struktur samorządowych rosną również oczekiwania tych jednostek wobec produktów i usług bankowych.
– Wymagania samorządów nie odbiegają od oczekiwań wszystkich klientów korporacyjnych. Mamy klientów samorządowych, których można porównać do dużych korporacji. Duże miasta wymagają od banku kompleksowej obsługi – twierdzi Ewa Tyrka.
Poza kredytami obrotowymi lub inwestycyjnymi samorządy sięgają po usługi emisyjno-inwestycyjne, wykup wierzytelności czy nawet leasing. Do tego dochodzi również kompleksowa obsługa depozytowo-transakcyjna, jak m.in. prowadzenie rachunków, zakładanie lokat oraz wydawanie kart obciążeniowych lub przedpłaconych. W poszukiwaniu niestandardowych rozwiązań samorządy oczekują od banków wsparcia w realizacji projektów w formule partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP). Jego celem jest stworzenie składników infrastruktury umożliwiającej świadczenie usług o charakterze publicznym.
Ścieżka kariery
Bankowość samorządową możemy zatem traktować jako specyficzną ze względu na typ klienta podkategorię bankowości korporacyjnej. Ponieważ mówimy o bardzo wymagających odbiorcach produktów szytych na miarę, w tej branży pracują eksperci najwyższej klasy, gdzie funkcja doradcza odgrywa bardzo dużą rolę.
– Współpraca na linii samorząd–bank opiera się na trochę innych zasadach niż w przypadku typowego klienta korporacyjnego. W bankach często istnieją zespoły oddelegowane do pracy z samorządami. Mamy zatem doradców bankowych, analityków oraz osoby, które tworzą nowe rozwiązania i produkty – wyjaśnia Ewa Tyrka. – Trzeba dodatkowo znać całe otoczenie prawne, czyli m.in. ustawę o finansach publicznych, regulacje samorządowe, prawo zamówień publicznych oraz szereg regulacji unijnych np. związanych z pomocą publiczną.
Poszukiwane umiejętności
Doradcy sektora samorządowego muszą zatem posiadać wiedzę ekspercką, aby bank jako instytucja mógł mówić tym samym językiem co samorząd i być traktowany jako poważny partner biznesowy. Łatwość uczenia się, otwartość na zdobywanie nowych obszarów wiedzy to cenna umiejętność w tej branży.
– Bankowość samorządowa jest silnie powiązana z literą prawa. Dlatego specjalista związany z tym obszarem z jednej strony powinien znać bardzo dobrze produkty bankowe oferowane samorządom na rynku, z drugiej – świetnie orientować się w zmieniających się przepisach. Skonstruowanie oferty, która będzie uwzględniać zasady określone w przepisach, to duże wyzwanie – podsumowuje Ewa Tyrka.
W bankowości samorządowej liczą się również wysoko rozwinięte kompetencje interpersonalne, ponieważ doradcy codziennie spotykają się z bardzo wymagającymi klientami, którymi są przedstawiciele władz samorządowych.