Wybierz tę kwalifikację, jeżeli...
- Planujesz związać się zawodowo z audytem wewnętrznym
- Chcesz uzyskać certyfikat o globalnym zasięgu
- Interesujesz się zastosowaniem technologii w audycie i kontroli wewnętrznej
Certyfikat CIA brzmieniem nazwy łudząco przypomina amerykańską agencję rządową do zadań specjalnych. Jeśli uznać audyt wewnętrzny, który ocenia między innymi system zarządzania ryzykiem w organizacji, za równie specjalną misję, to skojarzenie to nie będzie bynajmniej na wyrost. Kwalifikacja CIA jest wydawana przez istniejący od 1941 r. The Institute of Internal Auditors (w skrócie: IIA/IIA Global), zrzeszający ponad 180 tys. członków na świecie. IIA ma decydujący wkład w procesy usprawniające zarządzanie oraz wzmacniające mechanizmy kontroli i zarządzania ryzykiem w organizacjach. W Polsce IIA jest reprezentowany przez Instytut Audytorów Wewnętrznych IIA Polska, który liczy obecnie ponad 1450 członków.
Chociaż Instytut oferuje certyfikaty różnego rodzaju, CIA, dotyczący wyłącznie audytorów wewnętrznych, pozostaje kwalifikacją cieszącą się największym zainteresowaniem i prestiżem.
– Jego posiadanie podnosi rozpoznawalność audytora jako profesjonalisty. Tym samym bardzo często jest wymieniany jako wymagany albo co najmniej pożądany w procesie rekrutacji audytora wewnętrznego. Zapotrzebowanie z roku na rok jest coraz większe. W organizacjach rośnie świadomość potrzeby audytu wewnętrznego i tym samym pojawia się potrzeba zatrudniania profesjonalistów – przyznaje Olga Reyzz-Rubini, Szef Audytu Wewnętrznego w Gedeon Richter Polska.
Zakres wiedzy/Czas trwania
Uzyskanie certyfikatu CIA wymaga doświadczenia w pracy audytora wewnętrznego. Studenci natomiast mogą rozpocząć wcześniejsze przygotowania do egzaminu (mogą do niego podejść pod warunkiem, że są na ostatnim roku studiów), który jest ostatnim etapem na drodze do uzyskania certyfikacji. Od 2013 r., aby otrzymać certyfikat CIA, należy zdać trzy egzaminy, które przede wszystkim potwierdzają wiedzę oraz doświadczenie zawodowe posiadane przez profesjonalistę zajmującego się audytem wewnętrznym. Zakres tematyczny poszczególnych części egzaminów to Międzynarodowe Standardy Praktyki Zawodowej Audytu Wewnętrznego wypracowane przez Instytut Audytorów Wewnętrznych IIA Global oraz zagadnienia z zakresu zarządzania, nadzoru korporacyjnego, finansów, rachunkowości, zagadnień bezpieczeństwa informatycznego, analizy biznesowej czy zarządzania ryzykiem. Certyfikacja kładzie największy nacisk na zagadnienia praktyczne z obszaru wykonywania zadań audytorskich, jak i zarządzania funkcją audytu wewnętrznego. Ponadto w ramach kwalifikacji CIA poruszono tematykę zastosowania nowych technologii, których znajomość powoli staje się stałym elementem kwalifikacji.
– Część trzecia egzaminu, przez wielu zdających uważana za najtrudniejszą, to nie tylko zagadnienia związane m.in. z ładem organizacyjnym, zarządzaniem ryzykiem, procesami, ale w dużej części również technologie informatyczne, zapewnienie ciągłości działania oraz zarządzanie finansami – potwierdza Olga Reyzz-Rubini.
Warto również zauważyć, że zgodnie z dobrymi praktykami biznesowymi CIA kładzie nacisk na aspekt etyczny kwalifikacji. W trakcie procesu jej uzyskiwania należy przedstawić referencje dotyczące postawy moralnej kandydata. Egzaminy w procesie uzyskiwania kwalifikacji nie należą do łatwych. Pytania bywają podchwytliwe i sprawdzają zarówno wiedzę, jak i sposób myślenia kandydatów. Według danych Międzynarodowego Instytutu Audytorów Wewnętrznych zdawalność egzaminów CIA w Polsce na koniec 2015 r. wynosiła 40 proc.
Po zgłoszeniu się do programu certyfikacyjnego CIA i zatwierdzeniu złożonych dokumentów kandydat ma cztery lata na ukończenie całego procesu, tj. zdanie egzaminów i otrzymanie certyfikatu. Zanim jednak kandydat przystąpi do egzaminu potwierdzającego posiadaną wiedzę z zakresu audytu wewnętrznego, konieczne jest spełnienie kilku warunków. Do niedawna wymogiem koniecznym było posiadanie odpowiedniego wykształcenia, czyli ukończenie studiów wyższych na poziomie co najmniej licencjatu, oraz zdobycie minimum dwuletniego doświadczenia w audycie wewnętrznym lub w podobnym obszarze. Od niedawna jednak IIA Global dopuszcza do kwalifikacji również osoby posiadające dwuletnie wykształcenie policealne (ang. post-secondary) oraz pięcioletnie, udokumentowane doświadczenie zawodowe w audycie wewnętrznym czy obszarze pokrewnym. Ponadto, do programu certyfikacyjnego może przystąpić również osoba posiadająca siedem lat doświadczenia w audycie wewnętrznym lub w dziedzinie pokrewnej. Wspomniane obszary pokrewne, wliczające się w czas zdobytego doświadczenia, to m.in. kontrola wewnętrzna, zapewnienie jakości, audyt prawny, audyt zewnętrzny i wszelkie inne zajęcia wymagające sprawdzania zgodności z przepisami lub zbliżone do obowiązków audytora wewnętrznego. Należy jednak pamiętać, że każda aplikacja jest rozpatrywana indywidualnie, a wymagane doświadczenie można zdobywać również w trakcie tego procesu.
Perspektywy rozwoju
– Certyfikat CIA pomaga w usystematyzowaniu, uszczegółowieniu i potwierdzeniu bardzo szerokiej wiedzy w najbardziej istotnych obszarach i procesach organizacji – uważa Olga Reyzz-Rubini. – Jego uzyskanie jest potwierdzeniem posiadania wiedzy, doświadczenia i umiejętności oraz znajomości zasad etycznych. Posiadanie CIA jest pożądane na praktycznie każdym szczeblu organizacji. Certyfikat otwiera drogę do awansu w ramach audytu wewnętrznego. Z badań IIA przeprowadzonych w 2015 r. wynika, że posiadacze kwalifikacji zarabiają o 43 proc. więcej niż ich koledzy bez certyfikatu (za: "The IIA’s 2015 Internal Audit Compensation Study"). Wymierne korzyści płynące ze zdobycia CIA czynią więc certyfikat godnym uwagi wszystkich ekspertów zainteresowanych audytem wewnętrznym.