„ACCA stanowi trampolinę do kolejnych etapów kariery w finansach. W tej dziedzinie wykształcenie ma znaczenie i nie należy go bagatelizować, choć warto pamiętać, że zdobycie kwalifikacji to dopiero punkt wyjścia” - mówi Katarzyna Matuszczyk, FCCA, CFO Board Member w BLIK.
Jak zdobycie kwalifikacji ACCA wpłynęło na Pani ścieżkę kariery i dojście do roli CFO oraz członka zarządu?
Bez wątpienia ACCA to klucz, który otwiera drzwi do kariery w finansach. Zdobycie tej kwalifikacji, poprzedzone szeregiem szkoleń i egzaminów, stanowi swojego rodzaju legitymację umożliwiającą rozwój kariery na rynku międzynarodowym. ACCA to potwierdzenie wiedzy, doświadczenia i kompetencji w zakresie finansów, rachunkowości, podatków i audytu - niezbędnych, by sięgać po role dyrektora finansowego czy członka zarządu. Jednak dla mnie certyfikat jest przede wszystkim miarą potencjału lidera. Podjęcie wyzwania związanego z uzyskaniem certyfikatu to jednocześnie decyzja o tym, by stale się rozwijać w obszarze finansów. I to ten moment i ta decyzja zadecydowały o kierunku rozwoju mojej kariery.
W moim przypadku certyfikat ACCA umożliwił pracę w departamentach finansowych firm o globalnym zasięgu, takich jak EY, Groupon czy Disney. Suma zebranych tam doświadczeń otworzyła przede mną możliwość dołączenia do BLIKA w 2021 roku, a kilka miesięcy temu – objęcia stanowiska CFO grupy.
Egzaminy zdałam jeszcze w trakcie studiów – na czwartym i piątym roku – a dwuletnia praca w audycie w EY, w ramach programu pilotażowego ACCA i SGH, pozwoliła mi wejść na rynek z solidnym przygotowaniem w zakresie międzynarodowej sprawozdawczości finansowej (MSR, MSSF), rachunkowości finansowej i zarządczej, podatków oraz audytu. Możliwość błyskawicznego przełożenia związanej z certyfikatem teorii na praktykę, w pracy w jednej z firm tzw. „Wielkiej Czwórki”, pomogła mi zbudować przewagę nad osobami, które decydowały się na zdobycie tych kwalifikacji dopiero w późniejszym etapie kariery.
Jakie kompetencje – zarówno techniczne, jak i menedżerskie – są obecnie kluczowe dla liderów finansów? W jaki sposób ACCA przygotowuje do tej roli?
Dziś liderzy powinni dysponować szerokim zakresem kompetencji. Dla finansistów od strony technicznej konieczna jest znajomość rachunkowości finansowej i zarządczej, podatków, audytu oraz pogłębiona wiedza z zakresu międzynarodowej sprawozdawczości finansowej (MSR, MSSF). Program ACCA obejmuje wszystkie te obszary, pozwalając wejść na rynek pracy z solidnym przygotowaniem merytorycznym, które w innych okolicznościach trzeba byłoby dopiero zdobywać, stopniowo przekładając teorię na codzienną pracę.
Dziś jednak, biorąc pod uwagę różnorodność profili pracowników, nieraz wywodzących się z zupełnie różnych generacji, równie ważne są sprawna komunikacja i empatyczne przywództwo. Nie bez powodu to właśnie te „miękkie” umiejętności uznaje się dzisiaj za kompetencje przyszłości. Kluczowe stają się także elastyczność i otwartość na nowe technologie, które mogą znacząco ułatwiać codzienną pracę i otwierać przestrzeń do rozwoju i innowacji. Ważne, by nowości przyjmować z otwartością i traktować je jako szansę, a nie zagrożenie.
ACCA do roli lidera przygotowuje kompleksowo – pozwala na zdobycie merytorycznych podstaw, a biorąc pod uwagę dynamikę rynku, stawia też na ciągły rozwój. Każdy członek organizacji zobowiązany jest do corocznego udokumentowania kilkudziesięciu godzin szkoleń, które obejmują zarówno twarde kompetencje, związane z podatkami, rachunkowością czy regulacjami ESG, jak i umiejętności menedżerskie. Dzięki temu kwalifikacja ta wspiera liderów-finansistów nie tylko na początku ich drogi. ACCA pomaga im trzymać rękę na pulsie w zakresie pojawiających się w świecie finansów innowacji, a jednocześnie, w toku ich kariery, stawać się coraz lepszymi menadżerami.
Jakie było najważniejsze na Pani ścieżce zawodowej doświadczenie – takie, które najbardziej wpłynęło na Panią i Pani rozwój?
Doświadczenia, które najmocniej wpłynęły na rozwój mojej kariery, są ściśle związane z pierwszymi w karierze propozycjami objęcia wysokich stanowisk w organizacjach. To punkty zwrotne, które bez wątpienia nobilitują – propozycja awansu jest przecież wynikiem pozytywnej oceny dotychczasowych osiągnięć. Z drugiej strony, obejmowanie po raz pierwszy stanowisk kierowniczych na kolejnych poziomach, to przyjęcie na siebie nieznanej dotąd odpowiedzialności – i to naturalnie wiąże się z obawami i stresem.
Tak się złożyło, że moje kluczowe momenty zwrotne, przyspieszające rozwój zawodowy i osobisty, pojawiają się regularnie - mniej więcej co dziesięć lat - i zawsze tuż przed okrągłymi urodzinami. Pierwszym przełomem było pierwsze w karierze objęcie funkcji dyrektora finansowego w Grouponie, jeszcze przed trzydziestką. Kolejnym – niedawne dołączenie do zarządu BLIKA. I choć naturalnie awanse te wiązały się z mieszanką emocji, od satysfakcji i wdzięczności, po obawy i niepokój, to nigdy nie miałam wątpliwości, że chcę podjąć te wyzwania. Uważam, że tylko działanie daje szansę na rozwój i otwiera na nowe perspektywy, a zbyt długie pozostawanie na bezpiecznej, znajomej pozycji zawęża horyzonty.
W jaki sposób działy finansowe mogą dziś pełnić funkcję strategicznego partnera dla biznesu, a nie tylko działu rozliczeniowego?
Oczywiście zadaniem działów finansowych jest wypełnianie obowiązków prawno-podatkowych i czuwanie, by wszystko w tym zakresie przebiegało prawidłowo. Sądzę jednak, że nadrzędnym celem tej części organizacji powinno być wspieranie firmy poprzez uważne śledzenie procesów i wydarzeń, i na tej podstawie dostarczanie innym zespołom danych niezbędnych do szybkiego reagowania na zmiany.
Moje doświadczenie mówi, że liczby często pokazują trendy wcześniej, niż widać je w realnych ruchach rynkowych. Na przykład obserwacja danych BLIKA stanowi często „papierek lakmusowy” dla rynku, szczególnie e-commerce, pozwalając przewidywać m.in. zmiany w konsumpcji.
Jak zmienia się rola CFO i zespołów finansowych w dobie cyfryzacji, AI i automatyzacji procesów?
Dynamiczne warunki, w których działamy na co dzień, wymuszają na nas otwartość na nowe rozwiązania. Istnieje stereotyp mówiący o tym, że osoby pełniące funkcje finansowe wolno adaptują się do zmian. Chciałabym go tutaj obalić – w nowoczesnych organizacjach powinno być odwrotnie. W tak ściśle analitycznym, finansowym środowisku niezwykle ważne jest, by jak najpełniej wykorzystywać możliwości stwarzane przez nowe technologie, w tym również AI. Cyfryzacja jest już faktem, papierowe dokumenty są rzadkością. Czas, który można zyskać, łącząc wysokie kompetencje finansowych ekspertów z umiejętnie wykorzystywanymi narzędziami AI, jest bezcenny. A narzędzia sztucznej inteligencji można wykorzystywać zarówno przy raportowaniu bieżących wyników, jak i w budżetowaniu czy prognozowaniu na przyszłość.
Jaką rolę odgrywają etyka, odpowiedzialność i zrównoważony rozwój w pracy działów finansowych i liderów na najwyższym szczeblu?
Etyka i odpowiedzialność stanowią fundament działania osób obejmujących role finansowe. W naszej codziennej pracy niezwykle istotne jest zachowanie pełnej transparentności oraz trzymanie się ustalonych zasad i reguł. To nie tylko kwestia profesjonalizmu, ale przede wszystkim budowania zaufania wobec całej organizacji.
Obecnie coraz większe znaczenie mają także zagadnienia związane ze zrównoważonym rozwojem. Przepisy i dyrektywy w obszarze ESG stają się dziś integralną częścią funkcjonowania finansów, a członkowie ACCA są zobowiązani do corocznych szkoleń w tym zakresie.
Jaką radę dałaby Pani młodym finansistom i studentom ACCA, którzy marzą o tym, by w przyszłości objąć strategiczne role w organizacjach?
Mam dwie rady. Pierwsza to zacisnąć zęby i zdać egzaminy. Z doświadczenia wiem, że to nie jest łatwa droga – materiału jest ogrom, a sam proces potrafi być wymagający – ale ACCA naprawdę stanowi trampolinę do kolejnych etapów kariery w finansach. W tej dziedzinie wykształcenie ma znaczenie i nie należy go bagatelizować, choć warto pamiętać, że zdobycie kwalifikacji to dopiero punkt wyjścia.
I tu płynnie możemy przejść do drugiego przesłania: warto wykorzystywać szanse, które pojawiają się na zawodowej drodze. Czasem trzeba po prostu spróbować, nawet jeśli decyzji towarzyszą obawy i niepokój. Moja historia podpowiada, że chwytanie okazji przekłada się na sukcesy. Ale choć nie mogłam wiedzieć, gdzie mnie to doprowadzi, wiem, że drugi raz, pomimo strachu, podjęłabym te same wyzwania. Lekcja, którą można wyciągnąć z działania z pewnością będzie procentować w przyszłości.
