Cechy branży:
- Branża, którą czekają w najbliższych latach ważne zmiany w wyniku wprowadzenia nowych regulacji
- Proces rewizyjny zapewniający spółkom większe bezpieczeństwo w przyszłości
- Bardzo ważne zaufanie w budowaniu relacji z klientem
Audyt czekają w najbliższych latach bardzo duże zmiany, które stanowią pokłosie kryzysu finansowego. Sytuacja gospodarcza na świecie maluje się od pewnego czasu w coraz jaśniejszych barwach, ale przed firmami audytorskimi stoi wciąż wiele wyzwań. Audytorzy muszą się zmierzyć zarówno z regulatorami rynku, jak i z oczekiwaniami klientów. Turbulencje na rynkach finansowych pokazały pewien paradoks w zakresie usług audytorskich. Z jednej strony klienci wymagają od firm audytorskich kompleksowego wsparcia, obejmującego również proces identyfikacji obszarów występowania ryzyka w przedsiębiorstwie, z drugiej – szukając oszczędności, chcieliby płacić za tę profesjonalną ocenę coraz mniej pieniędzy. Jakość, cena oraz oczekiwania to zatem najważniejsze czynniki, które będą miały wpływ na audyt w niedalekiej przyszłości.
– Ostatni kryzys znacząco wpłynął na obecny kształt naszej branży, przede wszystkim przez wprowadzane w firmach oszczędności. W tym czasie spółki albo poszukiwały tańszych audytorów, albo naciskały na obniżenie cen – potwierdza Marcin Zieliński, Partner w Zespole Assurance EY.
Niższe wynagrodzenia, które spółki oferują firmom audytorskim, mają bezpośredni wpływ na pracę audytorów. Ich usługi ogranicza się coraz częściej do realizacji wymogów wynikających z przepisów, a zapomina o wartości dodanej – wysoka jakość procesu rewizyjnego zapewnia większe bezpieczeństwo w obliczu pojawiającego się ryzyka biznesowego. Audyt to nie tylko opinia. Dzięki profesjonalnie przeprowadzonemu badaniu spółka otrzymuje również konstruktywną informację zwrotną w zakresie procesów biznesowych, które mogą mieć albo pozytywny, albo negatywny wpływ na funkcjonowanie całego przedsiębiorstwa. Zdaniem Marcina Zielińskiego w Polsce wciąż nie docenia się zawodu audytora i nie do końca rozumie się jego rolę.
– Pracuję w tej branży już bardzo długo i moim zdaniem brakuje nam rad nadzorczych i inwestorów, którzy poświęcaliby odpowiednią ilość czasu rozmowom z audytorami – dodaje Marcin Zieliński.
Tę sytuację stara się zmienić Unia Europejska, która w kwietniu 2014 roku opublikowała kontrowersyjny pakiet legislacyjny dotyczący usług audytorskich. Założenia nowych regulacji mają na celu wzrost jakości badania i odbudowanie prestiżu tej branży. Wśród najważniejszych zmian wylicza się m.in. obowiązkową rotację firmy audytorskiej (co najmniej raz na dziesięć lat) oraz zakaz świadczenia na rzecz badanego klienta innych usług niż badanie. Ustalenia Parlamentu Europejskiego budzą sprzeciw audytorów. Ich zdaniem nowe regulacje znacząco ograniczą konkurencję, co wywoła efekt odwrotny od zamierzonego – obniży przede wszystkim jakość audytu.
Ogólnie rzecz ujmując, audyt finansowy możemy zdefiniować jako bezstronną ocenę i badanie okresowych sprawozdań finansowych, czyli dokumentów ukazujących wyniki finansowe badanego przedsiębiorstwa, w tym m.in. rachunek zysków i strat, przepływy pieniężne oraz bilans. Jego nadrzędnym celem jest weryfikacja, czy informacje i wartości zawarte w sprawozdaniach finansowych zostały przedstawione poprawnie.
– Audyt pomaga spojrzeć na firmę z szerszej perspektywy. To jeden z największych atutów naszej pracy. Badając sprawozdania finansowe spółki, mamy okazję poznać firmę jako całość, zaznajomić się z jej procesami biznesowymi. Widzimy, jak zbudowana jest firma od podstaw, jak jest zorganizowana oraz, co najważniejsze, poznajemy jej sytuację finansową – przyznaje Marcin Zieliński.
Pomimo że audyt kojarzy się z kontrolą i wykrywaniem nieprawidłowości, jego rola jest całkiem inna. Audytorzy nie tyle sprawdzają, czy liczby ujęte w sprawozdaniach odpowiadają rzeczywistości, ale stają się ważnym partnerem biznesowym.
– Obecnie firmy postrzegają nas nie tyle jako kontrolerów, którym zależy wyłącznie na wytykaniu błędów, ale traktują nas jak doradców, którzy chcą pomóc i wspólnie z klientem wypracować najlepsze dla całej spółki rozwiązanie – dodaje Marcin Zieliński.
Jeżeli zatem wystąpią jakiekolwiek nieprawidłowości, firmy audytorskie sugerują zmiany w sprawozdaniach finansowych, aby te jak najrzetelniej odzwierciedlały charakter transakcji.
Cały proces audytu możemy podzielić na dwa obszary:
Audyt wewnętrzny – to niezależny i obiektywny proces kontroli, którego celem jest usprawnienie działalności operacyjnej organizacji poprzez systematyczną ocenę i usprawnienie procesów zarządzania ryzykiem i ładu organizacyjnego. Według rekomendacji KNF podmioty, takie jak banki czy zakłady ubezpieczeń, mają obowiązek powołania tzw. komitetu audytu przez radę nadzorczą – niezależnego organu, który prowadzi nadzór nad procesami sprawozdawczości finansowej, kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem. Jednostka ta współpracuje również z audytorami zewnętrznymi.
Audyt zewnętrzny – to badanie przeprowadzane przez audytorów niezależnych od badanej jednostki. Formalne wymogi odnośnie badania sprawozdań finansowych reguluje ustawa o rachunkowości. Z usług firm audytorskich korzystają również organizacje, które chcą nabyć inne przedsiębiorstwo i w tym celu potrzebują zweryfikować w sposób niezależny wycenę jego aktywów (due diligence).
– Audytowi podlegają duże i średnie spółki, które muszą spełnić co najmniej dwa z trzech głównych kryteriów, czyli posiadać sumę aktywów powyżej 2,5 mln euro, przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych powyżej 5 mln euro lub zatrudniać co najmniej 50 osób na pełnym etacie – wyjaśnia Marcin Zieliński.
Tak bogate spektrum badanych spółek gwarantuje bardzo dużą różnorodność, co czyni tę branżę atrakcyjnym pomysłem na karierę zawodową.
– Za projektami, które realizujemy, stoi wielu klientów reprezentujących bardzo zróżnicowane sektory gospodarki. Dzięki temu mamy szansę poznać spółki działające w różnych branżach np. paliwowej, budowlanej czy FMCG – podkreśla Marcin Zieliński.
Ścieżka kariery
Karierę w tej branży można rozpocząć już w czasie trwania studiów. Wiele profesjonalnych firm audytorskich oferuje studentom dobrze zorganizowane programy praktyk i staży, a najlepsi mogą otrzymać ofertę stałej pracy. Audyt wyróżnia przede wszystkim jasno określona ścieżka kariery. To bardzo duży atut. Po studiach na młodych adeptów czekają stanowiska asystenckie, następnie seniorskie i menedżerskie, by na samym końcu móc zostać dyrektorem oraz partnerem. Dodatkowo, w dużych firmach audytorskich pracownik z większym doświadczeniem zawodowym, tzw. career counsellor, wspiera młodszych kolegów w realizowaniu zaplanowanej wcześniej ścieżki kariery.
Audytorzy mogą specjalizować się w różnych branżach ze względu na specyfikę badanych spółek, natomiast dodatkowe uprawnienia biegłego rewidenta lub ACCA otwierają wiele nowych możliwości kariery w świecie finansów.
Poszukiwane umiejętności
Audyt to nie tylko świat liczb, danych finansowych oraz Excela. Wręcz przeciwnie – w tej branży poza wysoko rozwiniętymi kompetencjami analitycznego myślenia ogromne znaczenie mają umiejętności pracy zespołowej. Na stanowisku audytora liczy się również pewność siebie, rozumiana tutaj jako odwaga w formułowaniu trafnych wniosków podczas trudnych rozmów z klientem, oraz odpowiedzialność. Należy pamiętać o tym, że tytuł biegłego rewidenta, który powinien posiadać każdy audytor, to przecież zawód zaufania publicznego.