Dlaczego ta branża?
- Możliwość szybkiego poznania, jak funkcjonują przedsiębiorstwa w różnych sektorach gospodarki
- Szansa na poszerzenie wiedzy z takich obszarów, jak finanse, kontroling czy prawo
- Jasno wytyczona ścieżka kariery od asystenta do partnera w dużych firmach audytorsko-doradczych
Przekonanie właścicieli i zarządów spółek, że audyt to nie tylko zbiór narzędzi przeznaczonych do wydawania opinii, ale również usługa, która, jeśli się ją odpowiednio zdefiniuje, stanowi dobrą płaszczyznę do konstruktywnego spojrzenia – to jedno z największych wyzwań, z którymi w tej dekadzie będzie musiała zmierzyć się ta branża nie tylko na polskim rynku. W naszym kraju czasami zapomina się o unikalnej roli audytora, który poprzez niezależną ocenę i dzięki swojemu doświadczeniu z innych spółek i branż działa na rzecz dobra audytowanej spółki. Audyt zatem wciąż spotyka się z niezrozumieniem, a nawet pewną ignorancją ze strony odbiorców.
– Klienci traktują audyt często jako konieczność – oczekują od nas wyłącznie wydania jednostronicowej opinii raz w roku, jak nakazuje im to ustawa. Tymczasem audytor, jako osoba niezależna, może porównać badaną spółkę z innymi firmami, udzielając jednocześnie wartościowych wskazówek i rekomendacji – wyjaśnia Marcin Zieliński, Partner w Zespole Assurance EY.
Wśród najważniejszych trendów, które zdominują branżę audytu finansowego w ciągu kilku najbliższych lat, wymienia się również:
Krytyczne spojrzenie – audytorzy powinni działać zgodnie z międzynarodowymi standardami etycznymi tego zawodu, które opierają się na takich wartościach, jak uczciwość, obiektywizm, poufność oraz profesjonalizm.
Ryzyko na pierwszym planie – po kryzysie 2008 roku zarządzanie ryzykiem (risk management) to jeden z najgorętszych tematów poruszanych przez świat finansów. Audytorzy odgrywają w tej dyskusji bardzo ważną rolę, dlatego przy tworzeniu planu badania spółek identyfikacja obszarów ryzyka zawsze jest jednym z najwyższych priorytetów.
Otwarta komunikacja z komitetami audytu – można traktować te organy jako „grupę roboczą”, która wspiera radę nadzorczą w sprawowaniu rzetelnego nadzoru finansowego nad spółkami. Zgodnie z ustawą o biegłych rewidentach i nadzorze publicznym z 2009 roku, obowiązek utworzenia takich komitetów mają podmioty, których akcje zostały dopuszczone do obrotu na giełdzie, a rada nadzorcza składa się z więcej niż 5 osób. Za najważniejsze zadanie komitetów audytu uważa się monitorowanie procesu sprawozdawczości finansowej, ocenę skuteczności systemów kontroli wewnętrznej, kontrolę czynności związanych z rewizją finansową oraz rekomendacją firmy audytorskiej. Dlatego budowanie rzetelnej i profesjonalnej relacji opartej na zaufaniu pomiędzy klientem a audytorem ma ogromne znaczenie w tej branży.
Innowacje – w najbliższych latach umiejętności z obszaru nowych technologii staną się ważnym elementem profilu kompetencyjnego audytora. Dzięki narzędziom informatycznym poszerzy się zakres weryfikowanych dokumentów księgowych (analizowana będzie cała populacja danych), co pozwoli kompleksowo spojrzeć na informacje i trafniej ocenić wzajemne korelacje. Już teraz w naszym kraju powstają centra wsparcia dla audytu, które zatrudniają specjalistów analizujących bazy danych udostępniane przez klientów w trakcie procesu audytorskiego. Na podstawie wygenerowanych z systemu raportów audytorzy mogą wnikliwiej przyjrzeć się badanej spółce oraz wybrać próby dokumentów do sprawdzenia.
W połowie 2014 roku Komisja Europejska po kilku latach intensywnych dyskusji przyjęła nowe rozwiązania prawne, które muszą zostać wprowadzone we wszystkich państwach członkowskich UE do połowy czerwca 2016 roku. Ich celem jest przede wszystkim jaśniejsze określenie roli biegłego rewidenta, zapobieganie wszelkim konfliktom interesów wynikających ze świadczenia usług niebędących badaniem, poszerzenie wyboru firm audytorskich, a także poprawa efektywności nadzoru. Nowy pakiet legislacyjny budzi wiele kontrowersji wśród ekspertów w branży.
– Uważam, że nowe przepisy będą miały zdecydowany wpływ na rynek usług audytorskich. Wprowadzana obowiązkowa rotacja firm audytorskich, pomimo że co do zasady z pewnością słuszna, to jednak w praktyce, w dużych międzynarodowych grupach kapitałowych działających w wielu krajach, spowoduje dodatkowe komplikacje oraz wzrost czasochłonności i kosztów procesu badania (w różnych krajach inni audytorzy) – uważa Marcin Zieliński. – Wątpliwe wydaje mi się również oddzielenie świadczeń w obszarze audytu oraz większości usług doradczych. W tym wypadku, współpracując ściśle z klientem, poznajemy go na tyle, że jesteśmy w stanie mu lepiej doradzić w wielu innych kwestiach biznesowych, często na jego własne życzenie. Na straży potencjalnych konfliktów interesów powinny zaś stanąć wspomniane wcześniej Komitety Audytu, które podobnie jak w USA powinny monitorować rodzaje i zakres świadczonych usług doradczych, każdorazowo akceptując poszczególne zlecenia.
Ścieżka kariery
Karierę w tej branży można rozpocząć już w czasie trwania studiów. Wiele profesjonalnych firm audytorskich oferuje studentom dobrze zorganizowane programy praktyk i staży, a najlepsi mogą otrzymać ofertę stałej pracy. Audyt wyróżnia przede wszystkim jasno określona ścieżka kariery. To bardzo duży atut.
– W audycie mamy czytelną i przejrzystą ścieżkę awansu – mówi Marcin Zieliński z EY i dodaje: – Zaczynamy od stanowisk asystenckich, poprzez seniorskie i managerskie, aż na końcu obejmujemy rolę partnera.
Asystenci przede wszystkim zbierają dokumentację i pozyskują od pracowników badanych firm informacje wartościowe dla przebiegu całego badania oraz uczestniczą w spotkaniach, podczas których seniorzy oraz managerowie rozmawiają z osobami na wyższych stanowiskach w badanej organizacji – kontrolerami, głównymi księgowymi bądź dyrektorami finansowymi. Zdobywane równolegle w trakcie pracy audytorskiej uprawnienia biegłego rewidenta lub ACCA otwierają wiele nowych możliwości kariery w świecie finansów.
Poszukiwane umiejętności
Rozpoczynając karierę w audycie, studenci oraz absolwenci rozwijają także kompetencje miękkie, w tym przede wszystkim uczą się trudnej sztuki komunikacji z nie zawsze łatwym klientem oraz pracy zespołowej na wielu projektach, pracując w różnych zespołach. Audyt, kojarzony powszechnie z monotonną pracą polegającą na uzupełnianiu arkuszy kalkulacyjnych, to tak naprawdę nieoceniona okazja, aby zarówno zdobyć wiedzę z zakresu finansów i rachunkowości pozwalającą czytać i analizować sprawozdania finansowe, jak również zyskać pewność siebie, poznać z bliska, jak zbudowane są firmy i jakimi regułami rządzą się poszczególne sektory gospodarki – od FMCG, poprzez telekomunikację, nieruchomości, sektor IT po branżę paliwowo-energetyczną.
– Zdobywamy szeroką wiedzę z wielu dziedzin, która w profesji każdego finansisty (analityka, kontrolera czy dyrektora) jest po prostu bezcenna. Te obszary, które poznajemy dzięki naszej zawodowej praktyce, dotyczą takich aspektów, jak sprawozdawczość finansowa, w tym giełdowa, rachunkowość, zarządzanie finansami, kontroling, kwestie prawne czy relacje inwestorskie. To właśnie na podstawie sprawozdań finansowych inwestorzy podejmują decyzje o transakcjach, np. zakupie spółki czy nowej emisji akcji na giełdzie. Dokumenty, które sygnujemy własnym imieniem i nazwiskiem wraz z logo EY, powinny być czytelne i rzetelnie sporządzone. To my stoimy na straży prawidłowości tego rzetelnego obrazu – dodaje Marcin Zieliński.
Poczucie wagi odpowiedzialności za wykonywane zadania (w tym przed inwestorami giełdowymi czy finansowymi, jak np. banki czy fundusze), świadomość, jak ważne powinno być budowanie profesjonalnych relacji z klientami opartych na wzajemnym zaufaniu, ciągły rozwój i poszerzanie swojej wiedzy, dbanie o wizerunek nie tylko pracodawcy, ale również całej branży – tych wyzwań powinien być świadomy każdy młody finansista, który chciałby związać swoją przyszłość zawodową z profesją audytora.