Cechy zawodu:
- Dynamicznie rozwijający się zawód na rynkach finansowych
- Profesja mająca na celu zapobiec występowaniu ryzyka reputacyjnego
- Możliwość kariery w instytucjach odpowiedzialnych za procesy audytorskie
Z opublikowanego w 2014 raportu KPMG dotyczącego globalnej polityki AML, w którym wzięło udział aż tysiąc banków, wynika, że 80 proc. pracowników najwyższego szczebla bierze aktywny udział w kształtowaniu kultury organizacyjnej opartej na przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Warto podkreślić, że badanie zostało przeprowadzone po raz dziesiąty – od 2004 roku banki znacząco poprawiły funkcje kontrolne, począwszy od działów compliance i obszarów związanych z monitorowaniem wiarygodności swoich klientów (działania know your customer). Na tę transparentność z pewnością ogromny wpływ miał ostatni kryzys na rynkach finansowych, który zachwiał reputacją największych graczy na świecie.
– Instytucje finansowe oraz inne podmioty regulowane, które są zobligowane do prowadzenia monitoringu AML, inwestują coraz większe środki w programy przeciwdziałania praniu pieniędzy. Cały obszar AML to stosunkowo nowa branża na rynku pracy, która dynamicznie się rozwija – przyznaje Hubert Szaradowski, AML Operations Senior Manager w Citi Service Center Poland.
AML to skrót od frazy anti-money laundering, która dotyczy wszystkich działań podejmowanych głównie przez banki, mających na celu wyeliminowanie zjawiska prania pieniędzy.
– Poza bankami do utrzymywania stałej kontroli pod kątem AML są zobligowane również inne sektory, m.in. fundusze inwestycyjne, podmioty zajmujące się działalnością w zakresie gier losowych, firmy związane z handlem metalami i kamieniami szlachetnymi lub innymi towarami luksusowymi – dodaje Hubert Szaradowski.
Od drugiej połowy XX wieku głównym źródłem pochodzenia nielegalnych dochodów stał się handel narkotykami. Ale zjawisko prania pieniędzy wydaje się być o wiele bardziej złożone. Dzięki wiedzy białych kołnierzyków money laundering został powiązany z takimi nielegalnymi działaniami, jak finansowanie terroryzmu, defraudacja i korupcja, łapówkarstwo, przemyt i handel ludźmi, oszustwa pocztowe oraz nielegalny hazard. Za sprawą dynamicznie postępującej wirtualizacji i rozwojowi internetu ten proceder trafił na bardzo podatny grunt. W świecie, gdzie każda informacja staje się produktem, a pieniądze ulegają dematerializacji, mamy do czynienia z coraz bardziej wyrafinowanymi metodami pozyskiwania pieniędzy z czynów karalnych.
Afery, w które może zostać wciągnięta każda instytucja finansowa, godzą w dobre imię całego sektora, a ryzyko związane z nielegalnymi procederami wywołuje bardzo negatywne i niepożądane konsekwencje. Najgroźniejszym z nich jest kryzys zaufania zarówno po stronie partnerów biznesowych oraz inwestorów, jak i klientów. Obecnie, dzięki próbom odbudowania wiarygodności w świecie finansów, na plan pierwszy wysuwają się te zawody, które do tej pory były ukryte w cieniu. Jednym z nich jest właśnie analityk AML.
Profil i zakres obowiązków
Ponieważ Polska jest niekwestionowanym liderem w Europie pod względem rozwoju centrów nowoczesnych usług biznesowych, do naszego kraju przenoszone są coraz bardziej zaawansowane procesy, w tym właśnie działania powiązane z polityką AML. Duże instytucje finansowe opracowują specjalne systemy, których zadaniem jest monitorowanie transakcji pod kątem wszelkich nieprawidłowości bądź schematów mogących wskazywać na podjęcie próby prania pieniędzy lub finansowanie terroryzmu.
– Praca analityka polega głównie na weryfikacji wygenerowanych przez system alertów, sprawdzeniu źródła pochodzenia środków finansowych oraz określeniu relacji pomiędzy podmiotami przesyłającymi sobie owe środki. Analityk stara się ustalić logiczny przebieg biznesowej transakcji, a następnie podejmuje decyzję, czy dany alert kwalifikuje się do zamknięcia, czy do przekazania dalej jednostkom, które zajmują się raportowaniem nielegalnej aktywności klientów do regulatora – tłumaczy Hubert Szaradowski. – W tym celu analityk AML pracujący w banku kontaktuje się na co dzień z opiekunami klientów, którzy przekazują mu potrzebne informacje nt. transakcji klientów oraz udzielają szeregu wskazówek mogących wytłumaczyć zachowanie klienta.
Innym działami, z którymi analityk ma styczność, jest dział monitoringu zgodności związany z polityką compliance oraz jednostką nazywaną financial investigation unit, która odpowiada za generowanie alertów oraz szereg innych funkcji wspomagających, niezbędnych w przeprowadzeniu operacji AML.
Perspektywy rozwoju
Każdy z pracowników, który rozpoczyna swoją przygodę z obszarem AML na stanowisku młodszego analityka w dużej instytucji finansowej, może rozwijać swoje kompetencje, wybierając karierę ekspercką w zakresie money laundering dla wybranych krajów lub rodzaju klienta, bądź menedżerską.
– Ścieżka kariery zależy od możliwości rozwoju, jakie oferuje dana firma. W większości przypadków analitycy AML decydują się na rozwój w kierunku starszego analityka AML lub eksperta AML, który zajmuje się weryfikacją niektórych alertów dostarczanych przez analityków. Dalszymi etapami kariery mogą być stanowiska w dziale monitoringu zgodności lub jednostkach financial investigation. Osoby z doświadczeniem w AML często też są werbowane przez regulatorów – podsumowuje Hubert Szaradowski.