Rola działów finansowych w przedsiębiorstwach przeszła w ostatnich dekadach znaczącą ewolucję. Tradycyjnie skupione na raportowaniu, zgodności z przepisami i kontroli budżetowej, dziś coraz częściej pełnią funkcję partnerów biznesowych wspierających strategiczne decyzje. Ten kierunek zmian określa się mianem Finance Business Partnering – nowoczesnego podejścia, w którym finanse stają się integralnym elementem kreowania wartości organizacji.
Historycznie działy finansowe pełniły funkcje pomocnicze – analizowały dane, sporządzały sprawozdania i pilnowały zgodności z regulacjami. Ich rola ograniczała się do „zamknięcia miesiąca” i przygotowania danych dla zarządu. Jednak w cyfrowej erze, przy coraz szybszym tempie zmian rynkowych i rosnącej złożoności działalności operacyjnej, takie podejście okazuje się niewystarczające. W odpowiedzi na te wyzwania zrodziła się koncepcja Finance Business Partnera.
Kim jest Finance Business Partner?
Finance Business Partner to osoba, która łączy wiedzę finansową z rozumieniem biznesu. Nie tylko analizuje dane, ale przede wszystkim wspiera menedżerów w podejmowaniu decyzji, wskazuje ryzyka, sugeruje kierunki działania i tłumaczy liczby na konkretne rekomendacje. Partnerzy finansowi to profesjonaliści, którzy odgrywają aktywną rolę w kształtowaniu strategii, a nie tylko ją wspierają.
W praktyce Finance Business Partner może pracować w centrali korporacji, dziale kontrolingu, planowania finansowego lub bezpośrednio przy zespole operacyjnym. Uczestniczy w spotkaniach z menedżerami sprzedaży, logistyki, HR czy IT, prezentując dane, prognozy i rekomendacje. Może analizować rentowność nowego produktu, wspierać optymalizację kosztów lub analizować scenariusze inwestycyjne.
Taki profil pracy szczególnie dobrze sprawdza się w firmach międzynarodowych, centrach usług wspólnych (SSC/BPO), sektorze FMCG, branży retail, e-commerce i produkcji.
Kompetencje Finance Business Partnera
Jakie umiejętności powinien mieć FBP? Respondenci w badaniu PwC „Finance as Business Partner”1 wskazali umiejętności analityczne jako najważniejszą cechę partnera biznesowego. Co ciekawe, po tych technicznych kompetencjach wytypowano trzy umiejętności miękkie: komunikacja i zarządzanie relacjami, znajomość organizacji i umiejętności konsultingowe. Wcześniejsze badania PwC dotyczące funkcji finansowych wykazały, że profesjonaliści finansowi z perspektywami biznesowymi i umiejętnościami, które pasują do partnera biznesowego (proaktywne podejście, umiejętności analityczne, skuteczna komunikacja, itp.), zarabiają około 25% więcej niż profesjonaliści finansowi bez tych cech.
Jeśli organizacje naprawdę przywiązują wagę do tych kompetencji, muszą być gotowe zainwestować w profesjonalistów finansowych, którzy je posiadają. Taka inwestycja może przybrać formę kursów i szkoleń oferowanych pracownikom, na przykład w obszarze komunikacji i zarządzania relacjami. Ważne jest także to, żeby program realizowany był w kulturze organizacyjnej, która zachęca do próbowania nowych rzeczy i daje możliwość uczenia się na błędach2.
Charakterystyka efektywnych Finance Business Partnerów (źródło: Raport Finance as Business Partner „Adding up or adding value”, PwC):
- Nawigacja - nakierowanie organizacji na sukces.
- Mediacje - angażowanie interesariuszy.
- Odporność - kreowanie zdolności adaptacyjnych, łączenie organizacji, danych, pracowników i procesów, aby osiągnąć sukces.
Ścieżka kariery Finance Business Partnera
Kariera FBP często zaczyna się w działach kontrolingu, audytu lub finansów operacyjnych. Po zdobyciu doświadczenia w analizie danych i współpracy z biznesem możliwe są dalsze awanse – na stanowiska kierownicze w finansach, takie jak dyrektor finansowy (CFO), a nawet do ról zarządczych w innych obszarach.
Finance jako godny i kompletny partner biznesowy
Ciągłe zmiany technologiczne sprawiają, że organizacje zwiększają swoje oczekiwania względem analizy danych. Dzięki rozwojowi w obszarach automatyzacji, standaryzacji danych i innowacyjnych systemów, zdecydowanie łatwiej jest tworzyć niezbędne raporty finansowe i niefinansowe. W rezultacie partner biznesowy ma więcej czasu na interpretowanie i analizowanie raportów oraz dostarczanie wartościowych wniosków.
Czynniki sprzyjające i bariery we wdrażaniu partnerstwa biznesowego w organizacji
Co wpływa na to czy organizacja decyduje się na Finanace Business Partneting? Według raportu APQC „Becoming an effective Finance Business Partner” pomaganie organizacji w osiąganiu lub przekraczaniu celów wydajnościowych i zapewnianie ram do opracowywania budżetu i planów biznesowych to dwa główne powody, dla których respondenci prowadzą działalność partnerską w zakresie finansów w swojej organizacji3.
Wśród najczęstszych wyzwań w obszarze Finance Business Partnering ponad 25 procent respondentów wymienia rekrutację odpowiednich talentów i niezrozumienie przez partnerów biznesowych jednostek, z którymi współpracują. Jedna piąta respondentów nie napotyka żadnych barier w tym obszarze.
Przyszłość należy do partnerów biznesowych
W erze automatyzacji i zaawansowanej analityki rola FBP będzie ewoluować. Coraz więcej czasu będzie poświęcane na działania doradcze i współpracę z liderami biznesowymi. Dzięki narzędziom BI (Business Intelligence), uczeniu maszynowemu czy AI, finansiści mogą szybciej analizować dane i tworzyć bardziej trafne rekomendacje.
Niepewność rynkowa, globalne kryzysy i rosnące oczekiwania względem efektywności sprawiają, że Finance Business Partnering staje się nie tyle wyborem, ale wręcz koniecznością. Firmy, które zdołają przekształcić swoje działy finansowe w aktywnych partnerów biznesowych, zyskają przewagę w postaci lepszego planowania, szybszego działania i większej odporności na zmiany.
W nowoczesnej organizacji partner finansowy nie jest już tylko dostawcą danych – to współtwórca sukcesu.
Źródła:
- PwC. Finance as Business Partner: Adding Up or Adding Value [PDF]. PwC Nederland, 2017. Dostęp: https://www.pwc.nl/nl/assets/ documents/pwcfinance- as-business-partner-adding-up-or-adding-value-2017.pdf
- Deloitte. “Build a competitive edge with Finance Business Partnering.” Deloitte Switzerland. Dostęp: https://www.deloitte.com/ch/ en/services/ consulting-financial/perspectives/robust-business-decisions.html
- APQC. Becoming an Effective Finance Business Partner: Survey Report [PDF]. APQC, 2022. Dostęp: https://www.apqc.org/resource-library/resourcelisting/ becoming-effective-finance-business-partner-survey-report
